Hoe breng je wetenschap bij een groot publiek
Hoe kun je zeer complexe zaken uitleggen aan mensen die er niets van weten – en hen laten meeleven? Door een krachtig verhaal te creëren. Daar draait wetenschappelijk vertellen allemaal om.
Contents
Toen Sir Alexander Fleming, destijds nog een – enigszins slordige – laboratoriumtechnicus, vergat om enkele kweekplaten op een bank in zijn laboratorium op te ruimen voordat hij met vakantie ging naar Suffolk, deed hij bij zijn terugkeer een verbazingwekkende ontdekking. Een van de kweken was besmet met schimmel, die de groei van stafylokokken op de plaat had voorkomen.
“Dat is vreemd”, noteerde hij naar verluidt.
Hij zou later de schimmel identificeren als het geslacht Penicillium. Het eerste antibioticum ter wereld was geboren.
Velen van jullie kennen dit verhaal al. De meesten van jullie zullen het nooit vergeten. Omdat het gaat over een van de grootste ontdekkingen in de medische geschiedenis?
Natuurlijk, maar vooral omdat het een geweldig verhaal is.
We houden allemaal van verhalen. Sterker nog, we zijn geprogrammeerd om van verhalen te genieten. We genieten vooral van waargebeurde verhalen, omdat ze ons op een bepaalde manier altijd over onszelf gaan: ze vertellen ons iets nieuws over de wereld waarin we leven. Wetenschapsverhalen zijn precies dat: waargebeurde verhalen die een nieuw perspectief op de wereld bieden.
Toch, wie heeft er zin om een lang artikel over wetenschap te lezen als het concurreert met een kattenvideo in hun nieuwsoverzicht?
Wetenschapsverhalen, of de kunst om uw werk te laten tellen
In feite doen we het allemaal wel, en investeren we graag uren van onze tijd in zeer specifieke inhoud: zolang het belangrijk voor ons is. Heeft u opgemerkt hoe buitengewoon goed geïnformeerd de gemiddelde persoon is geworden over de verschillende manieren waarop een vaccin geïnfecteerde cellen kan bestrijden? Dat komt omdat de wetenschap rond Covid een zich ontvouwend verhaal is dat ons allemaal aangaat.
Hoe kunnen we invloed uitoefenen op wat belangrijk is voor ons publiek? Door hen te helpen inzien hoe iets dat op het eerste gezicht ver weg lijkt, hen direct beïnvloedt.
Goede wetenschappelijke verhalen kunnen mensen nieuwsgierig maken naar een niche-onderwerp – en hen het gevoel geven dat ze betrokken zijn.
Hier is echter een kip-of-het-ei-vraag: hoe kunt u uw publiek uitleggen waarom ze zich zouden moeten bekommeren, wanneer ze zich in de eerste plaats zouden moeten bekommeren om te luisteren?
Zie het als een deugdzame cyclus – en gebruik onze toolkit voor wetenschapsverhalen om het in beweging te krijgen.
Lessen voor bedrijfscommunicatie van wetenschappelijke verhalen
De gereedschappen van wetenschapsverhalenvertellers zijn waardevol, niet alleen voor degenen die werken in wetenschap en onderzoeksbemiddeling.
Vrijwel iedereen die in communicatie werkt, weet hoe moeilijk het kan zijn om het publiek geïnteresseerd te krijgen in zaken die ingewikkeld, complex of abstract zijn. We lezen allemaal liever de handleiding niet. Tenzij het leuk is om te lezen – of te bekijken: YouTube-uitpakvideo’s en tutorials zijn eigenlijk moderne versies van de ‘gebruikershandleiding’, en ze kunnen behoorlijk verslavend zijn.
Best practices uit wetenschappelijke communicatie en populair-wetenschappelijke benaderingen bevatten belangrijke lessen voor iedereen die op technische onderwerpen moet communiceren, gespecialiseerde kennis aantrekkelijk moet maken en tegelijkertijd nauwkeurig moet blijven.
Verhalen maken wetenschap toegankelijker
“Toen ik voor het eerst in wetenschapscommunicatie ging werken, was ik overweldigd,” herinnert een van onze tekstschrijvers zich. “Terug op school was mijn staat van dienst in natuurwetenschappen verschrikkelijk geweest, en ik had mijn best gedaan om elke activiteit met cijfers of formules zoveel mogelijk te vermijden.
Toen ik door de rapporten van de wetenschappers begon te lezen – iets over microalgen, herinner ik me – om wat vragen voor te bereiden voor een van de onderzoekers, voelde ik me teruggevoerd naar mijn schooltijd: afgeschrikt door het bijna buitenlands klinkende jargon, werd ik overweldigd door een sterk gevoel van ‘Ik begrijp het niet’.
Toen gebeurde er iets magisch.
De onderzoeker nam contact met me op en legde uit dat haar werk op microscopisch niveau eigenlijk draaide om het veranderen van de wereld. Haar passie voor haar project was aanstekelijk, en toen ik opnieuw dook in de technische delen van haar rapportage, begon ik ineens de mysteries van haar werk te ontrafelen – omdat ik begon te geven om wat ze deed.
Werken met het einddoel voor ogen, begon het jargon betekenis te krijgen en veranderde het in een verhaal over een persoon die gewapend met haar microscoop op pad ging om de lucht te zuiveren met vervuilingsvrije brandstoffen.
Toen besefte ik dat het niet nodig is om een wetenschapper te zijn om een wetenschapsverhaal te creëren: als je een onderwerp te goed kent, kan het eigenlijk moeilijker zijn om jezelf in de schoenen te plaatsen van iemand die dat niet doet. Als je geen wetenschapper bent, kun je dienen als je eigen benchmark: als jij het kunt begrijpen, dan kan jouw publiek dat ook.”
Het uitwerken van een verhaallijn helpt bij begrip: omdat het de technische elementen in een context plaatst die uitleg biedt, en omdat het onze focus en betrokkenheid verbetert.
Dat verhaal is niet iets wat we boven op het eigenlijke onderwerp moeten toevoegen – het is er al, we hoeven het alleen zichtbaar te maken: het is het verhaal van waarom we het doen, van de mensen achter het project, van hoe ze de resultaten hebben behaald waarover we praten. En waarom ze van belang zijn.
Voorbeeld
Wetenschapsverhalen in actie: het liefdesverhaal van Alice en Bob
Hoe kun je praten over cryptografie en veilige online communicatie met een breed publiek van niet-experts?
Laten we beginnen met een liefdesverhaal met Alice en Bob, het Romeo en Julia van de cryptografie.
Video: Secret Lover’s Code 2.0
Klant: Huawei
Onze uitdaging:
Het uitleggen van hoe versleutelingsalgoritmen werken aan een breed YouTube-publiek van mensen die nieuwsgierig zijn naar hoe dingen werken, maar geen deskundige kennis hebben van IT of cryptografie.
Het vermaken van het publiek, dat deze video’s bekijkt om plezier te hebben terwijl ze nieuwe dingen leren.
Ons wetenschapsverhaal:
We introduceren Alice en Bob. Deze namen worden traditioneel gebruikt als aanduidingen in discussies over cryptografie. We veranderen ze in daadwerkelijke personages met een topgeheim liefdesverhaal dat veilig versleutelde communicatie vereist!
We creëren een visueel universum met met de hand getekende animaties die passen bij de toon van het liefdesverhaal, waardoor de video aanvoelt als een korte geanimeerde film.
De wetenschap over versleuteling en algoritmen is verweven in een verhaal waarin het verhaal van Alice en Bob, historische (leuke) feiten en harde wetenschap worden gecombineerd.
Conclusie:
Alice en Bob leven nog lang en gelukkig – hun verhaal is momenteel meer dan een miljoen keer bekeken op YouTube.
Gebruik de kracht van visuals om je wetenschapsverhaal te vertellen
We zijn niet alleen geprogrammeerd om van verhalen te houden: we houden ook van beelden.
Wanneer kinderen leren lezen, willen ze boeken met afbeeldingen erin – hoe meer, hoe beter. Als volwassen kinderen worden we nog steeds op vergelijkbare manieren aangetrokken tot illustraties: de meeste mensen onthouden 80% van wat ze zien en slechts 20% van wat ze lezen. Hetzelfde onderzoek toont aan dat visuele inhoud gemakkelijker te begrijpen is en waarschijnlijker wordt gedeeld.
De hersenen kunnen afbeeldingen identificeren die in slechts 13 milliseconden zijn gezien – om de aandacht te trekken van iemand die door een feed scrolt, lijkt visuele inhoud de juiste manier te zijn.
Dit zijn allemaal kenmerken die visuele elementen tot een krachtige hulpbron maken wanneer je een verhaal wilt vertellen rond je technische concepten of onderzoek.
Er zijn verschillende zeer efficiënte manieren om visuele elementen te gebruiken:
- Illustreer wat je zegt om je inhoud begrijpelijk te maken. Als ze op de juiste manier worden gebruikt, kan een afbeelding echt meer zeggen dan duizend woorden – zou je je geografie bijvoorbeeld kunnen voorstellen zonder een kaart?
- Voeg visuele elementen toe om de focus en het geheugen te verbeteren. Door verschillende zintuigen tegelijk aan te spreken, help je je publiek je betoog te volgen en je boodschap in hun langetermijngeheugen op te slaan.
- Gebruik gegevensvisualisatie om abstracte cijfers en concepten concreet te maken. Grafieken en grafieken, vooral wanneer ze geanimeerd zijn, geven een duidelijk en intuïtief beeld van zaken als verhoudingen, ontwikkelingen en verwarrende getallen in het algemeen.
- Visuele inhoud spreekt emoties aan. En emoties zijn de sleutel om je publiek te bereiken.
Casestudy
Wetenschappelijke verhalen in actie: complexe dingen opsplitsen in illustraties
Video’s waarin een tekening tot leven komt en illustreren wat er in de voice-over wordt uitgelegd: whiteboardvideo’s zijn een uitstekende manier om een ingewikkeld proces uit te leggen door het op te delen in een reeks illustraties.
Wat maakt whiteboardvideo’s zo efficiënt?
Hoe relevant te zijn: een goed wetenschapsverhaal draait om emotionele verbinding
Terwijl we door onze nieuwsfeeds, favoriete online publicaties en Google-zoekresultaten bladeren, zijn we op zoek naar datgene wat relevant is voor ons.
Relevantie verbindt inhoud met onze wensen en behoeften.
Inhoud die ons iets laat voelen, omdat het grappig, intrigerend, verrassend is, of nieuwe perspectieven op de wereld opent, is zeer relevant voor ons.
Hoe technisch je onderwerp ook is, streef naar die emotionele connectie om je boodschap begrepen te laten worden, doorgegeven te laten worden en herinnerd te laten worden.
Hier zijn enkele van de belangrijkste technieken om emotionele betrokkenheid bij je wetenschappelijke, technische of complexe boodschap te bevorderen:
- Werk een verhaallijn uit. De basisbouwstenen van je wetenschapsverhaal zijn dezelfde als die van een goed fictieverhaal: een plot, helden, schurken, avonturen en een gelukkig einde.
- Werk de emotionele ‘hoek’ uit die bij je inhoud past. Als je niet zeker weet wat dat zou kunnen zijn, kijk dan naar het verhaal dat je hebt uitgewerkt voor je wetenschapsverhaal en vraag je af hoe je zou willen dat je publiek zich erover voelt: geïnspireerd? Amusant? Krachtig? Vorm je boodschap dienovereenkomstig.
- Vertel je publiek wat ze ervan zullen hebben. Wat voor technisch of wetenschappelijk materiaal je ook behandelt, als je communiceert, is dat omdat er mensen zijn die baat hebben bij dat werk, toch? Dat is wat je naar voren moet brengen.
- Gebruik visuele elementen als dat mogelijk is. Zoals we hebben gezien, hebben visuele elementen op een krachtigere manier dan woorden invloed op onze hersenen en blijven ze daar hangen.
- Gebruik eenvoudige taal. Gebruik woorden die je publiek niet hoeft op te zoeken om begrepen te worden – meer hierover in onze mini-stijlgids hieronder.
Vitrine
Emoties en storytelling: onze haat-liefdeverhouding met plastic
Hoe kun je praten over plasticrecycling zonder je publiek sneller te verliezen dan je “duurzaamheid” kunt zeggen?
Door een verhaal te vertellen over liefde, haat – en vis.
Video: Producing clean energy with the help of plastic recycling
Klant: Reisner Lab – University van Cambridge
Onze uitdaging:
Mensen geven om plasticvervuiling.
Uitleggen aan een breed publiek hoe waterstofbrandstoffen worden geproduceerd, wat ze te maken hebben met plasticvervuiling en hoe innovatie ons kan helpen de oceanen op te ruimen.
Ons wetenschapsverhaal:
Mensen willen misschien niet te veel nadenken over de plastic flessen die ze weggooien, maar velen geven om schoon zeewater.
We ontwikkelen een verhaal dat onze kijkers emotioneel verbindt met het onderwerp: tegen 2050 zou er meer plastic in de oceanen kunnen zitten dan vis. Is dit de toekomst die we willen? Recycling kan ons helpen ontsnappen aan dat doemscenario.
Het verhaal biedt niet alleen schokkende cijfers over toekomstige vervuiling als we nu niet handelen, maar ook een mogelijke happy end met nieuwe technologie. En wat schattige visafbeeldingen.
Oordeel:
Er zwemmen nog genoeg vissen in de zee. Voor nu. Mensen laten geven om waar hun plastic flessen terechtkomen, kan helpen ervoor te zorgen dat het zo blijft.
Hoe vertel je je wetenschapsverhaal: een korte stijlgids
Toon
De toon van je wetenschappelijke verhaal zal afhangen van het medium en het publiek, maar als algemene regel geldt: wetenschappelijke nauwkeurigheid heeft niets te maken met saai zijn. Om de juiste toon te kiezen, stel jezelf de vraag hoe je wilt dat je publiek zich voelt over je boodschap.
Technische termen en jargon
Als je woorden en uitdrukkingen tegenkomt die alleen begrepen kunnen worden door iemand met expertise in dat specifieke vakgebied, vervang ze dan door equivalenten in gewoon Nederlands als dat mogelijk is.
Als dat niet mogelijk is, zorg er dan voor dat je een uitleg geeft wanneer je de term voor het eerst gebruikt.
Wees concreet
Als je moet praten over abstracte of moeilijk te bevatten concepten, help je publiek dan om ze te visualiseren door ze concreet te maken: gebruik praktische voorbeelden als illustraties waar mogelijk, en werk met analogieën en vergelijkingen waar dat niet kan.
Uitleggen hoe het wetenschappelijke of technische onderwerp past in de realiteit van je publiek zal ook helpen om dit doel te bereiken – door bijvoorbeeld praktische toepassingsvoorbeelden te noemen.
Wees niet bang om te vereenvoudigen
Laat je verhaal niet verzanden in technisch jargon.
Het kan wat oefening vergen om te weten hoeveel je kunt verwijderen zonder de boodschap te verstoren.
Het kan helpen als je gewoon omslachtige verklaringen verwijdert en ziet wat er gebeurt.
Is de tekst nog steeds accuraat? Is de algemene boodschap nog steeds begrijpelijk? Dan kun je ze gerust weglaten.
>>Meer advies over hoe je kunt vereenvoudigen zonder te versimpelen
Op zoek naar hulp bij het creëren van je eigen wetenschapsverhalen?
Neem contact op met Cartoonbase
Illustraties: Etienne en Alix
